چقدر با صنایع تبدیلی ، ارزش اقتصادی آن و جایگاه این صنعت در ایران آشنا هستید؟ آیا می دانید کارگاه های تولید میوه و سبزیجات خشک جزو صنایع تبدیلی به حساب می آیند؟ از اهمیت وجود این کارگاه ها مطلع هستید؟ در این مقاله به بررسی اهمیت توسعه صنایع تبدیلی در کشاورزی، اهمیت رونق و توسعه راه اندازی خط تولید میوه خشک و سبزیجات خشک و اهمیت آنها در ایران می پردازیم؛ با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
ضایعات کشاورزی
رشد جمعیت ، موجب آن شد که بشریت برای تامین خوراک خود کشاورزی را گسترش دهد.
گسترش کشاورزی و افزایش تولید محصول اگر به شیوه صحیح انجام نشود موجب میشود تا علاوه بر زیان های مالی، منابع طبیعی و محیط زیست نیز متضرر شوند.
طبق آماری که سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد-فائو(Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO)) منتشر کرده است ، حدود ۵۰ درصد محصولات تولید شده در جهان ، در مراحل تولید و مصرف به صورت ضایعات از چرخه مصرف خارج میشود.ارزش این حجم از ضایعات کشاورزی و هدر رفت مواد غذایی بالغ بر ۱ تریلیون دلار در سال برآورد شده و سهم کشورهای در حال توسعه در این میان معادل ۳۱۰ میلیارد دلار می‌باشد.
ضایعات کشاورزی و ارزش آن در ایران
طبق برآورد های صورت گرفته و گزارش های سازمان های رسمی، ضایعات کشاورزی و هدر رفت مواد غذایی در ایران حدود ۳۰ درصد در سال تخمین زده میشود !
این مقدار حدود ۳ درصد از کل ضایعات تولیدات کشاورزی و دور ریز مواد غذایی در جهان است که ارزش این حجم از ضایعات، متاسفانه تا رقم ۵ میلیارد دلار در سال برآورد میشود.
به اعتقاد کارشناسان بخش صنایع غذایی به دلیل عدم توجه به صنایع تبدیلی و تکمیلی هر سال معادل غذای ۱۵میلیون نفر یا به عبارت دیگر ۲۵درصد درآمد نفتی کشور بر اثر ضایعات کشاورزی از بین برود.
علاوه بر این میزان آبی که از این حجم از ضایعات هدر می‌رود سالیانه حدود ۹٫۳ میلیارد مترمکعب است. این در حالی است که برای تامین آب شرب مردم کشور سالانه به ۱۲ میلیارد مترمکعب آب نیاز است!
به همین جهت گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی می تواند یکی از موثرترین گزینه های کاهش این حجم از ضایعات باشد.
علاوه بر کاهش ضایعات کشاورزی و صرفه جویی در مصرف آب، توسعه صنایع تبدیلی میتواند موجب اشتغال زایی و افزایش صادرات غیرنفتی در کشور شود . و متعاقباً به علت پیش فروش محصولات کشاورزی و عقد قرارداد کارخانجات تولیدی با کشاورزان و باغداران، موجب تنظیم بازار نیز میشود.
سالانه میلیون ها تن میوه و سبزیجات تازه به دلیل نبود زیرساخت های مناسب جهت فرآوری، تبدیل به ضایعات میشود.
صنایع تبدیلی چیست؟
یکی از مشکلاتی که همواره مانعی برای استراتژی‌های کشاورزی مربوط به خودکفایی و امنیت غذایی در ایران بوده است ، همین نرخ بالای تولید ضایعات کشاورزی می باشد. به طوری که با حذف یا به حداقل رساندن مواد زائد کشاورزی، می‌توانیم سریع‌تر به خودکفایی برسیم.
یک نکته مهم در صنایع تبدیلی این است که با پایین آوردن آستانه ضایعات، کمک شایانی به افزایش تولید ناخالص داخلی و ارزش افزوده بالاتر خواهد کرد.
ایجاد صنایع تبدیلی در بلندمدت و کوتاه مدت منفعت‌های بسیاری برای کشاورزان خواهد داشت ؛ گسترش این صنعت باعث تثبیت سطح درآمد و افزایش سود کشاورزان میشود. علاوه بر آن شرایطی فراهم خواهد شد که در زمان افزایش تولید محصولات و کاهش تقاضا برای تولیدات خام، مانع از ضایع شدن آن و نوسانات منفی قیمت میشود.
ایران در فقدان زیرساخت های مناسب جهت توسعه صنایع تکمیلی
متاسفانه در ایران، در حال حاضر محصولات کشاورزی به صورت خام و فرآوری نشده صادر میشود. در فرآوری ایران جزء کشورهای پیشرفته محسوب نمی‌شود که همین امر خسارات فراوانی را متوجه کشورمان ساخته است.
لذا برای تطابق تولیدات با استاندارد‌های جهانی و کاهش ضایعات کشاورزی ضرورت دارد دولت تسهیلات بیشتر و ارزان قیمتی برای سرمایه‌گذاری و ایجاد انگیزه فعالیت در این عرصه اختصاص دهد.
جالب است بدانیم میزان ارزش افزوده در صنایع کشاورزی با ارزش افزوده در صنایع پتروشیمی برابری دارد و با جایگزینی صادرات این محصولات به جای صادرات نفتی، میتوان به شکوفایی اقتصادی نزدیک‌تر شد.
- در حال حاضر به دلیل عدم وجود صنایع تبدیلی و تکمیلی به مقدار لازم در بخش کشاورزی، کشاورزان با ریسک، تولید می‌کنند!در صورتی که توسعه صنعت کشاورزی ، علاوه بر افزایش درآمد کشاورزان، باعث تنظیم بازار و ثبات قیمت‌ها میشود.
- بازاریابی و بازاررسانی یکی از ارکان اساسی توسعه بخش کشاورزی است؛ بخش مهمی از بازاریابی محصولات کشاورزی، ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی است اما این صنایع هنوز در بخش های مختلف توسعه نیافته است ؛ در صورتی که توسعه آن مزایای بسیاری از جمله افزایش تولید، گسترش بازار‌ها و متنوع شدن محصولات و… را به همراه خواهد داشت.
- با تاسیس صنایع فرآوری محصولات کشاورزی، کارخانجات می‌توانند با کشاورزان قرارداد ببندند و با قیمت مشخص و تضمین شده محصول را بخرند.
ایجاد صنایع فرآوری محصولات کشاورزی و دامی از ضایعات محصول ،به خصوص برای محصولاتی همچون پیاز، سیب‌زمینی، گوجه فرنگی ، فلفل دلمه و … که فساد پذیری بالایی دارند و در فصولی از سال بسیار تولید می شوند جلوگیری می‌کند. - راه اندازی خط تولید میوه خشک و تاسیس کارگاه های تولید سبزیجات خشک و نیمه آماده ، یکی از زیرساخت های مناسب جهت جلوگیری از خام فروشی، فساد و تلفات محصولات باغی و کشاورزی است.
اهداف ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی در کشاورزی
در یک جمع بندی کلی و به صورت خلاصه میتوان گفت اهداف ایجاد و گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی عبارتند از :
- کاهش ضایعات محصولات کشاورزی و ایجاد ارزش افزوده بالاتر برای محصولات
- جلوگیری از خروج ارز برای ورود مواد غذایی به کشور
- کمک به افزایش صادرات غیر نفتی کشور
- افزایش بهره وری نیروی انسانی و سرمایه
- ایجاد اشتغال مولد و پایدار
- تامین مواد غذایی و عرضه آن در خارج از فصل تولید
- عرضه بهداشتی تر محصولات غذایی
- کمک به کنترل مهاجرتهای بی رویه و کاهش ناهنجاریهای اجتماعی
خدمات شرکت زاگرس ماشین سپاهان در راستای توسعه صنایع تبدیلی
شرکت زاگرس ماشین سپاهان در راستای اشتغال زایی ، پیشرفت صنایع و حفظ منابع ایران زمین و با تلاش متخصصین ایرانی، موفق به تولید دستگاه های خشک کن میوه و سبزیجات با بالاترین کیفیت و مناسبترین قیمت شده است و مفتخر است که توانسته است با محصولات خود به راه اندازی خط تولید میوه خشک در بیش از ۲۷۰۰ کارگاه تولید و فرآوری میوه و سبزیجات ، کمک کند.
کلیه حقوق مادی و معنوی مقالات درج شده در سایت zamens.ir متعلق به شرکت زاگرس ماشین سپاهان می باشد و هرگونه کپی برداری و نشر مطالب بدون کسب اجازه و مجوز کتبی ، پیگرد قانونی دارد.
من دبیر انجمن علمی صنایع غذایی هستم
مطلب کاملا مفید بود
درود بر شما👌🏻👌🏻